Ijkpunten (benchmarks)
Een ijkpunt of ijkingskader, in het Engels spreekt men van een benchmark, is een basis om de kwaliteit van verschillende diensten of producten met elkaar te kunnen vergelijken. Dit maakt het makkelijker om te leren, verantwoording af te leggen en of toezicht te houden. Het waardeoordeel wordt een 'gegeven' wanneer een specifiek (objectief vast te stellen) niveau wordt overschreden. Bijv. bij een temperatuur van 38,5 graden 'spreken we' van koorts. Het gaat hier enerzijds dus om een afspraak, maar anderzijds is die afspraak een feit. Men noemt dat ook wel een ijkpunt (benchmark). Dit ijkpunt is het punt waar de overgang van kwaliteit uit kwantiteit wordt gesitueerd. Een ijkpunt kan individueel of collectief zijn en in professionele verenigingen gaan de discussies vaak over de vraag waar het collectieve (beroepsmatige) ijkpunt moet worden gelegd in het continuüm van kwalitatieve verschillen.
Hoe doe ik dat?
- Kwaliteit is af te korten met de letter Q. De mate van kwaliteit van x is dus Q(x).
- Er is een mate van de kwaliteit denkbaar voor alle mogelijke situaties waarover we een waardeoordeel willen formuleren. We stellen daarom dat iets een kwaliteitsniveau kan hebben tussen -10 en +10 en wanneer iets heel slecht is, dan heeft het dus een Q = -10 en wanneer het fantastisch is heeft het een Q = +10.
- Op deze wijze is het kwaliteitsoordeel objectiever en nuanceerbaarder geformuleerd dan alleen in termen van goed-of-slecht.
- Als het ene beter is dan het andere, dan is dus de waarde van Q van het ene een hogere dan van het andere, maar dat hoeft niet te betekenen dat het andere dan slecht is. Er is verschil tussen 8 en 3 en dat is een ander verschil dan dat tussen 5 en –2.