Geboden in soorten
Er zijn vele geboden. Zoveel zelfs dat men een aantal hoofdsoorten kan onderscheiden.
Hoe doe ik dat?
- Als u te maken heeft met wetten, contracten etc. spreekt u van formele gebodenheid
- Als u zich moet of wilt houden aan professionele normen of standaarden heeft u te maken met professionele gebodenheid, zoals bijv. de eed van Hippocrates voor artsen. Deze professionele gebodenheid is per discipline en beroepsgroep verschillend, maar kent in grote lijnen wel vaak dezelfde opbouw of onderliggende principes
- Als uw intenties voortkomen uit levensbeschouwelijke principes, uw wereld- of mensbeeld, spreekt u van morele gebodenheid.
Het moge duidelijk zijn dat er een spanningsveld kan bestaan tussen deze drie soorten geboden. De vraag naar de hiërarchie tussen deze drie vormen van gebodenheid is dan ook vaak een deel van de ethische discussie. Naarmate de (bijv. medische) wetgeving uitvoeriger en explicieter wordt en er dus steeds meer handelingen binnen de sfeer van de formele gebodenheid wordt geplaatst, komt de relatie tussen de formele en de professionele gebodenheid onder druk: wat moet de professional het zwaarst laten wegen? De wet of de professie? Of de moraal? In de praktijk is dat niet zelden aan de orde.