1.2a Waardeoordelen
Vaak zijn kennis- en waarderingspuzzels met elkaar verweven, vooral als men vanuit een professioneel perspectief naar een probleem kijkt. Het gemiddelde waardeoordeel van een beroepsgroep krijgt de status van een waarheid, een feit. Een manier om tot een dergelijke waarheid of ijkingskader (benchmark) te komen, is het gebruik van consensusbesprekingen (bijv. m.b.v. de Delphi-methode). De aldus ontstane 'objectieve' status impliceert dat het voor de kenners eigenlijk gewoon om kennis gaat. Maar ook in deze gevallen blijft het in essentie een waardeoordeel. Ongeacht of men daar een ijkpunt aan toekent of niet, is het van belang een helder onderscheid te maken tussen de verschillendce soorten kwaliteiten omdat dit onderscheid bepaalt waar men het eigenlijk over heeft.
Hoe doe ik dat?
- Als u iets mooi of lelijk vindt, elegant of horkerig etc. noemt u dat een esthetisch kwaliteit
- Als u iets beoordeelt in termen van goed of slecht, in wat zou moeten of juist niet, spreekt u van ethische kwaliteit
- Als u iets beoordeelt vanuit een bepaald soort beroepsperspectief, heet dat professionele kwaliteit.
Dit onderscheid in kwaliteiten is van belang omdat iets esthetisch heel goed kan zijn, maar ethisch juist heel slecht. Voor een genuanceerde discussie, bijvoorbeeld over DE kwaliteit van een bepaalde dienst, is deze specificatie dus van belang. Ook als het gaat om de vraag of mensen altijd moeten streven naar het 'beste', ontstaat al snel de vraag welke soort kwaliteit daarbij het zwaarst moet wegen.
Daarnaast kan men onderscheid maken tussen soorten kwaliteit: intrinsieke (wordt iets vakmatig goed gedaan? en contextuele kwaliteit) gebeurt het op gepaste wijze dwz op het juiste moment, juiste plaats etc. Let op: men kan iemand vakkundig mishandelen! Men moet dus de goede dingen goed doen.